Vermindert lichttherapie depressieve klachten bij volwassenen met een verstandelijke beperking?

29 oktober

Het onderzoek van Pauline Hamers, werkzaam bij GOUD, toont aan dat lichttherapie een veelbelovende behandeling kan zijn voor volwassenen met een verstandelijke beperking en depressieve klachten. Wereldwijd is dit de eerste studie met controlegroep naar lichttherapie bij deze groep. Met haar proefschrift, dat ze op 4 november zal verdedigen via een livestream, pleit ze niet alleen voor toekomstig onderzoek naar effectieve behandelmogelijkheden, maar ook voor meer alertheid én scholing in het tijdig herkennen van depressieve klachten in de praktijk.

Proefschrift: ‘Shine a light on depressive symptoms in adults with intellectual disabilities’

Depressieve klachten

Bij ouderen met een verstandelijke beperking komt depressie maar liefst vijf keer zo veel voor als in de algemene ouderenpopulatie. Daarnaast zijn depressieve klachten vaak (nog) lastig te herkennen bij volwassenen met een verstandelijke beperking. Hamers: “En wordt de diagnose wél gesteld, dan kunnen we meestal alleen behandelen met medicatie. Aangezien medicijnen bijwerkingen geven, is meer kennis en onderzoek over niet-farmacologische behandelmogelijkheden hard nodig. Lichttherapie wordt in de algemene bevolking al meer dan 30 jaar onderzocht en is inmiddels een bewezen effectieve manier om depressieve klachten te verminderen. Omdat de hersenen van volwassenen met een verstandelijke beperking minder ontwikkeld, beschadigd of afwijkend kunnen zijn, mogen we de positieve resultaten niet zomaar vertalen naar onze doelgroep. Vandaar dat dit de eerste studie met controlegroep wereldwijd is naar lichttherapie in deze sector.”

Veelbelovend

In het onderzoek van Hamers werden 41 deelnemers in drie groepen verdeeld. Ze kregen reguliere zorg met lichttherapie (10.000 lux), reguliere zorg met lichttherapie met 300 lux (te vergelijken met een kantoorlicht), of reguliere zorg zonder lichttherapie. Bij de deelnemers uit de twee groepen met lichttherapie nam het aantal depressieve klachten af. “We zagen dat bij de 10.000 lux groep de depressieve klachten afnamen tot onder het punt waarop verdere behandeling niet noodzakelijk is. Echter, waren er geen significante verschillen met de groep die geen lichttherapie ontving. Lichttherapie kan een veelbelovende behandeling zijn, maar onderzoek met grotere groepen deelnemers is nodig”, licht Hamers toe.

Onderzoeker Pauline Hamers

Handreiking voor de praktijk

“Op dit moment schrijven we een handreiking voor lichttherapie voor zorgorganisaties die werken met mensen met een verstandelijke beperking en depressieve klachten. Met hoeveel dagen lichttherapie bereik je bijvoorbeeld het beste effect? Daarnaast is het belangrijk dat er meer aandacht komt voor het tijdig herkennen van depressieve klachten. In de klinische praktijk moeten we meer alert zijn op cliënten die kwetsbaar zijn voor het ontwikkelen van depressieve symptomen. Meer scholing op dit gebied is dan ook noodzakelijk voor (toekomstige) zorgprofessionals”, pleit Hamers.